Freud

Er gebeurt iets grappigs. Ik wil ‘Freud’ boven mijn stukje zetten en zonder dat ik er erg in heb schrijf ik Freude op. Dat moet haast een freudiaanse vergissing zijn. Het schrijven van een column is iets dat me zeker bijzonder veel plezier verschaft. Ik vind namelijk mijn eigen grapjes en ideetjes best grappig. Dat mag je natuurlijk niet zeggen. Wel kan ik zonder enige gêne zeggen dat het schrijven mij Freude verschaft. Gewoon vanwege de fun en vanwege het schrijven an sich, om  nog maar eens iets Duits erin te gooien.

Vanochtend stond ik onder de douche. Het water stond weer kleineteentjeshoog, maar daar schrijf ik nu niet meer over. Dat heb ik ooit al eens gedaan. Ik stond al poedelend na te denken. Iets wat ik het beste onder de douche kan. Eén keer per dag werken mijn hersenen in ieder geval op volle toeren. Ik zag het afvoerputje en dacht aan mijn afvoerputjesverhaal en voordat ik er erg in had, was ik in gedachten alweer een volgende column aan het schrijven.

Ik dacht aan juffrouw Datema. Onze pedagogiekdocente van de PA. Ik ben van de PA, die kwam na de Kweek en is van voor de PABO. Juffrouw Datema was een wat gedateerde, eigenzinnige vrijgezelle juf. In de vakantie droeg zij een schoffie-pet, maar wanneer zij aan het werk was droeg zij jurken met te hoge ceintuurtjes en katrien-duckschoenen. Zij had onvermoede kanten. Zo reed zij in een stoere, grote donkergroene Jeep en ging zij na haar pensionering nog weer aan de studie.

Wij zagen het aankomen in het boek. Het hoofdstuk van Freud naderde bij iedere les. Wij wisten niet veel van Freud, maar wel dat het iets met seks te maken had. Seks! Daar hadden we het op onze gereformeerde PA niet over en zeker niet met juf Datema. Dat dachten we tenminste. Onverschrokken begon juf Datema aan het hoofdstuk. Maar van seks is er niets blijven hangen bij mij. Gek, ik herinner me alleen maar iets van kinderen die op de po niet willen poepen en iets over roken. Het ging over loslaten en vasthouden. En als juf Datema het toch over seks had, klonk het als een iets uit een rijtje Duitse ausnahmen.

Maar afgelopen week dook Freud opeens weer op. Iemand die ik hier niet zal noemen, zei mij dat hij zijn onbewuste wel eens bedankte. Hij zei erbij dat dit niet erg gereformeerd was, maar toch bedankte hij zijn onbewuste wel eens. Bijvoorbeeld na een heerlijke piekerloze nacht. Ook wenste hij zijn onbewuste wel eens ‘welterusten’ toe. Er ging opeens een wereld voor me open waar ik me niet van bewust was. Dat had juf Datema mij nooit verteld!

Ondertussen was mijn vel gekrompen van de veel te hete douche en moest ik maatregelen nemen. Er schoot me toch nog een gedachte te binnen, terwijl ik de kraan dichtdraaide. Sublimatie!! Ja, dat is het. Ik ben machtig aan het sublimeren. Freud, dankjewel voor zoveel Freude. Op mijn werk komt er weinig uit mijn vingers, maar het levert me wekelijks minstens één column op. Ik zou bijna wensen dat er nooit meer iets uit mijn vingers kwam op mijn werk. Dan kon ik blijven schrijven. Onverwacht komt er een kinkje in de Freude-kabel. Opeens duikt, met dank aan juf Datema, het über-ich op. Mijn geweten wil mee doen. Er ploppen zomaar allerlei woorden omhoog. Rentmeesterschap, cultuuropdracht, bouwen en bewaren, bid en werk. Nee hè!

Maar dan is er iets dat zegt ‘gooi maar in je schoffie-pet. Gooi en schrijf! Wie schrijf die blijft’. Daar istie, mijn onbewuste onbewuste! Dankjewel lief onbewuste. Ik schuif gewetenloos achter mijn laptop en ik sublimeer nog lekker even door.

Met dank aan juf Datema, mijn gereformeerde collega en aan Freud.