Koppelteken

Gisteravond werd Het Groot Dictee der Nederlandse Taal op TV afgenomen. Alleen al vanwege de titel zou ik er aan mee willen doen. Het klinkt een beetje deftig, een beetje archaïsch, dat is mooi. Maar daar houdt het dan vervolgens ook mee op. Mijn moeder zat vroeger met een schrijfblokje op haar schoot geconcentreerd mee te schrijven. En het moet gezegd, ze was er goed in. Ze was goed in het Groot Dictee der Nederlandse Taal. Ik zou bijna schrijven ‘Nederlandsche Taal’, want mijn moeder is van 1920. Maar sinds het koppelstreepje en de Nieuwe Spelling doet ze niet meer mee.

Eergisteravond beloofde Bart Chabot bij Pauw dat het dictee dat hij geschreven heeft gewone woorden bevat die iedere Nederlander zou moet kunnen kennen en kunnen schrijven. Ik denk dus dat mijn moeder haar schrijfblokje nu weer in de aanslag heeft. Volgens Bart is het Przewalski-woord in de ban gedaan. Ik moet u nu eerlijk bekennen dat ik  ‘Przewalski-woord’ heb gekopieerd en geplakt en nog staat er onder Przewalski een rood bibberlijntje. F%*# de spellingcontrole!

Maar het koppelteken blijft een probleem. Dat zie ik dus alweer bij ‘Przewalski-woord’. Ik vertik het echter om aan mijn dierbare echtgenoot, deskundig op het gebied van de Nederlandse taal, advies te vragen. Dat is dezelfde terughoudendheid die ik heb als bij het meedoen aan HGDdNT. Waarom niet meedoen aan HGDdNT? En waarom geen advies van mijn echtgenoot? Ik weet het wel en misschien is het ook de reden dat mijn man niet mee wil doen en vele leerkrachten met mij. We willen gewoon niet door de mand vallen. Laat ik voor mezelf spreken. Ìk wil niet door de mand vallen. Ik vind dat ik geweldig goed spellen kan, maar toch maak ik zo nu en dan een machtig stomme fout.

Weet u bijvoorbeeld hoe je dagobertducktaks schrijft? Eigenlijk moet ik nu even een schrijfpauze inlassen, maar dat lukt niet met een column. Hoofdletters? Aan elkaar of met koppelteken. En ja hoor, daar istie weer het koppelteken! Moet het koppelteken nu tussen dagobert en duck, of tussen dagobertduck en taks of… Laat ik u uit de brand helpen. Er moet dus geen koppelteken tussen. Dit woord is gewoon een samengesteld woord en dat schrijf je aan elkaar. Dat leerde ik eergisteravond en passant eventjes toen ik keek naar Pauw.

Het woord haakte. ’Dagobertducktaks' is deze week gekozen tot woord van het jaar 2014. Maar in het afgelopen jaar is er meer gesproken over graaitaks of kleptocratentaks. Dit zou een extra belasting op de hoge lonen van topmanagers zijn. Wat een lelijkheid bij elkaar. Gaat de belasting over het graaien van de managers of is de overheid de graaier? Is de overheid de kleptocraat of is dat de manager? Eerlijk gezegd wil ik er niet eens over nadenken, laat staan er over schrijven. Het zou me een mooi dicteetje worden. Ik zou er woorden in kunnen klutsen als exorbitant, malversatie, voor-de-gek-houderij ( mind het koppelteken!)en bassesse en pernicieus.

Waar ik vandaag ook niet blij van werd, is een ander woord. Ik hoorde op de radio iemand praten over de  mogelijke ‘kerstcrisis’.  Ik heb me allang neergelegd bij kerstboodschappen, kerstknutsels en kerstmutsen, maar kerstcrisis? Het gaat over geld, het gaat over zorgverzekeraars, het gaat over macht en een mogelijke val van het kabinet en misschien kan ik nog wat van mijn eerder opgeschreven dicteewoorden hieraan toevoegen. Het gaat volgens mij over alles wat niet aan kerst gekoppeld moet worden.

Ik heb niet gekeken naar HGDdNT, maar ik hoop dat Bart een mooi dictee heeft geschreven. Met daarin iets over een klein weerloos kindje. De BNN-ers en gewone mensen moeten schrijven ‘Ziet er hoe alle zijn ledekens beven’. Niet deftig, maar wel een beetje vroomheid van vroeger. Dat is mooi. En wat ik vooral hoop is dat hij de hemel aan de aarde heeft gekoppeld. Misschien eindigde hij zijn dictee wel met ‘Gloria in excelcis Deo’. Een x, c en een c.  Best moeilijk, maar mooi.

Ik weet zeker dat mijn moeder het foutloos op haar schrijfblokje heeft mee geschreven.